Tuesday, January 31, 2012

NAGANGGANAS KADI DITOY FILIPINAS?

ANIA kadi ti kasamayan a wagas a pangawis kadagiti turista a pumasiar ditoy?

No koma produkto ti Filipinas, adda napintas a galadna. Ngem, ne, adda met ‘tay madi.

Napintas a pangguyugoy dagiti agkakangayed a pagdigosan a baybay, nabuslon a parabur ti nakaparsuaan, ti kinalukay ti rikna dagiti umili a mangpasangbay kadagiti agdagus, ken ti karkarna ti kinabulos ti panagis-isem ni Pinoy uray kasano a rigat ti biag.

Ngem ti rigatna, isu latta met a karurugakan ken karurugitan iti sangalubongan ti kangrunaan nga eropuerto ti pagilian, kaskasdi a bumbumlad iti imatangtayo dagiti ladawan ti nakaro a kinakurapay, kas iti parikut kadagiti iskuater, agsasanggala a trapiko, kaawan disiplina dagiti motorista, ken dagiti opisial ti gobierno, di marisrisut a panagadu ti kaso ti kidnapping ken panagtakaw iti kotse, terorismo ken nasaknap a pannakailako dagiti ilegal a droga.

Dakkel ngarud a karit ti asino man ti mangidiaya kadagiti kunatayo a napipintas a galad ti pagilian kadagiti maseknan a turista. Iti biang ti Department of Tourism (DoT), kasapulan laeng ti maysa a nabileg nga estratehia iti promosion ken marketing tapno naregta latta ti turismo. Iti daytoy nga agpang a makuna a nagballigi ti napalabas nga administrasion babaen ti nalatak nga islogan daytoy a “WOW Philippines” nga inrusuat ni dati a DoT Secretary ken nag-Senador Richard Gordon. Naglatak daydi a programa, ta rimmegta uray pay ti lokal a turismo.

Ngem gapu ta nagbaliwen ti administrasion, napanunotda a sukatan ti nasao nga islogan. Kayatda ngarud a tamingen ti pannakapadur-as ti turismo iti bukodda nga istilo ken wagas.

Idi damo, sinukatanda ti “WOW” iti “Pilipinas Kay Ganda,” ngem napasabtan daytoy iti adu a pananguyaw isu a nadagdagus a kineltayda sakbay a naaddaan iti anges. Ta kasano met, malaksid a kaarngi daytoy ti Umagang Kay Ganda a programa ti ABS-CBN, konopiada ti desinio daytoy iti immun-una a desinio a pinartuat dagiti taga-Poland para iti bukodda met a turismo.

Kalpasan ti makatawen, adda manen inaramidda nga islogan ken desinio para iti turismo. Daytoy ti “It’s More Fun in the Philippines,” a kas panangpadas met n kabarbaro a DoT Secretary Ramon Jimenez Jr., a mangipamuspusan iti nadaras a pannakaital-o iti turismo ti pagilian. Sungbatan kano daytoy nga islogan ti saludsod nga “Apay a rumbeng a mapanka iti Filipinas?”

Ngem iti laksid ti kaawan ti islogan ti DoT itay napan a tawen, wenno manipud Enero agingga Oktubre 2011, immabot iti 3.2 milion dagiti turista nga aggapu iti sabsabali a pagilian, nangatngato daytoy iti 12 porsiento wenno manipud iti 2.85 milion iti kapadana a panawen, segun iti rekord ti DoT.

Babaen ti baro nga islogan, mangnamnama unay ti DoT a mapasangpetna ditoy ti 4.2 milion a turista iti daytoy a tawen, ken 10 milion a turista inton madanon ti 2016. Nalaka kano a magun-od ti targetda kalpasan ti napartak a panaglatak ti islogan kadagiti agus-usar iti Internet, apaman a rimmuar daytoy idi Enero 6.

Trending Topic iti Tweeter

Nagbalin daytoy a maysa kadagiti kangrunaan a trending topic iti Twitter. Wen, ta kaaduanna dagiti Filipino, ken uray pay kadagiti gangganaet, a rimmaman a nangipeksa iti karirikna ken kapanunotanda babaen ti social media, ti nangilanad dagiti ammoda a rason a naragsak ti umay iti Filipinas, wenno ania dagiti magustuanda iti pagilian ken dagiti umilina.

Segun ken ni Jimenez, epektibo ti pannakaaramat ti Internet ta am-ammo ti pagilian a kas sentro dagiti social media iti lubong. Daytoy ngarud ti dakkel a nakatulong iti nagun-od daytoy a nangato a trending. Saanen a nagrigat pay ngarud ti DoT a nangipamuspusan tapno mapagpapatangan daytoy iti media.

Kadagiti naayatan iti baro nga islogan, ibagbagada a nalaka a makaawis daytoy ti ti imatang dagiti maseknan, ken adu ti pagturonganna dagiti naaramat a balikas. Ta saan laeng a maiturong daytoy iti kinaragsak dagiti lugar a mapasiar dagiti turista ditoy no di pay ket iti aminen a rason no apay a naragsak ti agtalinaed ditoy, a kas koma kadagiti makan, ti kalalainganna a klima, naisem nga umili, nabaknang a kultura, ken dagiti orihinal a kapanunotan dagiti Pinoy (kas kadagiti dancing inmates iti Cebu). Adda daytan iti tunggal Filipino a mangnayon pay iti ibagana para iti pagilianna.

Nairuangan ngarud ti makaparegta a debate iti amin a suli ti lubong a pakasarakan kadagiti Filipino, ken kadagiti gangganaet a mangisaksakit ken adda pakaseknanda iti pagilian, no ania ti kasayaatan a wagas tapno maguyugoy dagiti turista a dumayo ditoy.

Ken gapu met laeng iti isyu, timpuar ti panagayat dagiti Filipino iti katkatawa. Inaramidda daytoy a pagkakatawaan ken mangrayray-aw iti bagbagida, uray pay pakauyawan daytoy ti gobierno ken dagiti padada a Filipino. Daytoy ngarud ti rason a nagwaras a kasla apuy ti kinalatak ti islogan.

No adda ngarud dagiti naayatan iti baro nga islogan, adda met dagiti saan a mapnek iti daytoy.

Adda dagiti nagaramid iti bukodda a serye dagiti ladawan mainaig iti islogan a nakaiparangan no apay a naragsak wenno naganas unay ditoy Filipinas. Ngem ad-adda a naglatak dagiti panguyaw a ladawan a kas koma iti panangipakitada iti maysa a lalaki iti videoke bar a mangikankanta iti “My Way” a nakapsionan iti “Death by ‘My Way’: It’s More Fun…” wenno panangiladawan kadagiti parikut ti pagilian nga addaan kadagiti sumaganad a kapsion: “Traffic. It’s more fun in the Philippines;” “Pollution. It’s more fun the Philippines;” “Robberies. It’s more fun in the Philippines”.

Kadagiti saan a mapnek, kaykayatda pay laeng ti dati nga islogan a “Wow Philippines” ta naglataken daytoy ken nadardarasen a mangiladawan iti kababalin ti pagilian iti agpang ti turismo. Mabalin a mayabay daytoy kadagiti naballigi met nga islogan dagiti kaarrubatayo a pagilian a kas ti “Incredible India,” “Amazing Thailand” ken “Malaysia Truly Asia.”

Ngem uray ania ti sawenda, nagun-od ti DoT ti kayatda a mapasamak: ti panaglatak a dagus ti konsepto. Segun ken ni Jimenez, maysa daytoy a kampania a maaramat dagiti umili saan laeng a kas medium wenno instrumento iti pannakaital-o ti  mensahe no di pay ket isudan a mismo ti linaon ti mensahe. Adda ngaruden kadagiti Filipino no kanunonganda ti kampania ket tumulongda a mangtun-oy ti arapaap ti gobiernotayo a mangawid ditoy ti kadakkelan a bingay dagiti turista nga agpasiar iti Asia. 

Naiget ti panangkiddaw ni Jimenez kadagiti saan a mapnek iti baro nga isloganda a liklikanda nga ikkan iti abut ti kampaniada tapno di madadael daytoy. Tumulong ketdi koma dagiti kritiko iti ania man a wagas a kabaelanda a mangital-o iti nagan ti pagilian. Di rumbeng a marukod ti kababaelan ti maysa nga advertising campaign nga awan ti naan-anay a pannakaawat ti sibubukel a konsepto daytoy no di laeng ti pisikal a pannakaiparang ti islogan ken desinio.  

Ngem no adalentayo ti sibubukel a panggep ti DoT, di rumbeng nga agsadag laeng daytoy iti promosion ken marketing. Dakkel a kasapulan pay ditoy no ania ti kalidad ti produkto (ti pagilian a kas tourist destination), ken naan-anay nga impraestruktura.

Segun ken ni dati a DoT Secretary Gemma Cruz Araneta, ti kinasayaat ti maysa a marketing campaign ket isu met laeng ti kinasayaat ti produkto. Tapno epektibo ngarud ti ania man nga islogan para iti daytoy, rumbeng a  buyogan iti pannakaipatakder ti naan-anay ken nadalus a pasilidad a kas ti eropuerto, pantalan, kalsada, ken pagdagusan. Rumbeng pay a dagiti lugar ket iparangarangda no ania ti naisabsabali iti pagiliantayo, kayatna a sawen, orihinal a Pinoy, ken dagiti turista, pasangbayen met dagiti umili a pudpudno a mangipampannakkel iti pagiliand. Kangrunaanna, rumbeng a maikaritayo a masaluadantayo ti karadkad dagiti turista, a mailisi dagitoy iti ania man a krimen, terorismo ken naalas nga aramid a mangdadael laeng iti imahe ti pagiliantayo.

Mabuyogan iti Mayannatup a Proyekto

No maiturong laeng ti kampania iti turismo iti kinapintas ken kinalatak ti islogan nga awan met ti kabuyogna a panagdur-as ti impraestruktura iti pagilian, mayarig man daytoy iti maysa a boksingero nga addaan kadagiti agkakasiglat a PR ken nakaro pay ti kinalawatna a mangibidbida iti kinasaiglatna iti ring, ngem no mapan met iti pudpudno a laban, nakapuy met gayam nga aglisi kadagiti danog ti kalabanna. Sayang laeng ti amin.

No adda man ngarud naitulong ti isyu, malaksid nga addan pagrubuatan ti DoT para iti programada iti turismo, isu ti pannakaipaay iti gundaway dagiti Filipino a mangamiris iti bagbagida, a kas umili, a kas kameng ti puli, iti kultura ken pakasaritaanda, ken makitada nga iti laksid ti nakaro a kurapsion ti gobierno, ti narikut a politika, kinarugit ti aglawlaw, iti kaadu ti awanan iti trabaho ken pagtaengan, adda latta dagiti rason tapno agragsak dagitoy.

Ti panaguraytayo ngarud manen no ania ti sumaruno nga addang ti gobierno, no ania manen ti ikarina a pagsayaatan, kalpasan ti adun a programana, dayta ti maysa pay a pagtaudan ti pakaray-awantayo. It’s more fun in the Philippines.

(Basaen ti kumpleto a bersion daytoy iti Bannawag, Enero 23, 2012.)

No comments: