Wednesday, March 28, 2012

ITA, ANIA MET DAYTOY “NOYNOYING”?


NAKATUGAW laeng, nakamulengleng, wenno makadungdungsa. Nakatakder laeng a kas bambanti, maut-utoyan wenno nakailad a kasla agur-uray ti agtinnag a bayabas iti ngiwatna.

Daytoy man ti postura nga ipapauso ita dagiti militante a grupo kadagiti rally kontra iti gobierno. Inawaganda daytoy iti “noynoying” manipud iti nalatak a birngas ni Presidente Benigno “Noynoy” S. Aquino III. Panguyaw daytoy a panangiladawanda Iti galad ti Presidente nga agtrabaho iti Malakanyang. Patienda nga awan maar-aramidan ti Presidente para iti pagilian, idinto a nagadu ti mabalin nga obraenna koma.

Nayarig daytoy ti “planking,” wenno maysa met a pauso a wagas dagiti militante a panagprotesta babaen ti panagpaklebda iti kalsada, wenno sadino la ditan a lugar tapno madlaw ida dagiti maseknan.

Immuna a rimmuar ti “noynoying” iti panangirubuat itay napan a bulan dagiti militante ti panagprotestada kontra iti nangina a presio dagiti produkto ti petrolio. Wen, ta kas iti ibagbaga dagitoy a grupo, tinurogan laeng ni PNoy ti akemna a pengdan dagiti abusado a kompania a mangingato lattan ti presio dagiti oil products iti kaykayatda. Karaman pay ti protesta, a kaaduanna dagiti estudiante ti mangilunglungalong, ti nangina a matrikula kadagiti pagadalan ken ti nababa a sueldo (minimum wage) dagiti mangmangged.

Itay laeng napan a lawas, nagprotesta met dagiti organisasion dagiti drayber gapu iti nangato a presio ti gasolina, ken nangkiddawanda metten ti pannakaibasura ti Oil Deregularization Law ken pannakaingato ti minimum a plete (a napatgan itay nabiit). Ditoy met a aglatak ti noynoying a kas wagas iti protestada.

Ket manipud timpuar ti balikas, saanen a napukaw daytoy kadagiti diario ken adda latta maipabuya iti telebision a pannakaipakat daytoy dagiti asino la ditan nga adda iruprupirna a karbengan. “Patok” ngarud daytoy iti masa gapu ta naisabsabali kadagiti adun a wagas nga ipakpakat dagiti militante. Ken pinagpiestaan met ti media. Ket kas ninamnama no kasta nga adda pasamak a mabalin a mapagkakatawaan, naglatak daytoy kadagiti social networking sites a kas iti Facebook ken Twitter. No adda ladawan ti agsasadut, ti nakaturog, agsusuyaab, iposteda daytoy iti Facebook a pagay-ayatda a kapsionan iti “Noynoying iti sabali a wagas” ken dadduma pay.

Kasla Apuy a Nagramaram

Malaksid ti maysa a Facebook page a naluktan para iti noynoying, adda payen bukod nga entry daytoy iti Wikipedia, maysa nga open-source online encyclopedia.

Kadagiti kontra iti gobierno, saan a sipapasnek ti Presidente a mangakem iti pagrebbenganna a kas ama ken mangimaton iti pagilian. Ta manipud naibutos daytoy idi 2010, saan kano met unay nga agparparang kadagiti napapateg a gundaway a kasapulan ti kaaddana, a kas idi napasamak ti maysa a dakkel a layus iti Mindanao idinto nga adda laeng a makipagragragsak iti maysa a pasken. Daytoy ti rason, kunada, nga awan ti makitada nga ania a nagapuananna iti nasuroken a dua a tawenna iti Malakanyang.

Nabara la unay ti isyu ket kasla ngarud apuy daytoy a nagramaram. Nagbalinen a ramen ti dila dagiti ordinario a tao. Kas pagarigan, no kuna ti maysa, “Komustaka, kabsat?” Isungbatto met ti kasasaona, “Awan, kabsat, noynoying laeng datao.”

Naglatak met ngarud daytoy uray iti internasional a media, ta nadakamat metten ti baro a termino ken wagas ti protesta kadagiti reportda. Iti maysa nga artikulo iti Wall Street Journal itay napan a lawas, ibagbagana ditoy a dakkel a panangkarit iti liderato ti pagilian ti pannakaaramat ti noynoying kadagiti rally kontra iti gobierno.

Ngem agpayso kadi a kasta ni PNoy? Nga isu a mismo ti promotor ti noynoying?

Apektado la ketdi ti Presidente ken dagiti opisialna iti Malakanyang. Ta uray sawen ni Presidential Spokesperson Edwin Lacierda a propaganda laeng daytoy a saan a nalaka nga ilako iti publiko, ibagbaga met ti kaduana a ni Presidential Communications Secretary Herminio Coloma a pakaibabainan la ketdi daytoy ti Presidente.

Ken kas “damage control,” wenno tapno mapengdan ti agtutuloy a pannakadadael ti dayaw ti ingungotenda a Presidente, nangiruar ti media affairs team ti Malakanyang kadagiti ladawan a mangipakpakita a napasnek nga agtrabtrabaho ni PNoy iti lamisaanna, adda kadagiti proyekto ti gobierno nga agin-inspeksion, ken mangilunglongalong iti maysa a miting.

Palawag Manipud iti Malakanyang

Ngem segun a  mismo ken ni PNoy, paset laeng ti kinaalikuteg ti panagpampanunot dagiti kalaban ti gobierno ti pannakapartuat ti kagurgurana ngata itan a balikas. Wenno aramid ketdi dagiti awan mapanunotda a nasayaat nga ibaga wenno aramiden. Awan kano ngarud ti rumbeng nga aramidenna tapno mapabpabus-oyan laeng ti kayatda, ta makaammo kano metten dagiti pudpudno a nagapuananna a mangilawlawag ti pudno a galadna a kas lider ti pagilian. 

Ket no maipapan iti agtultuloy a panangina iti presio ti lana, awan kano ti maaramidan ti gobierno ta apektado daytoy iti krisis ti Middle East a pagtaudan ti kadakkelan a supply ti lana. Adda met kano dagiti impakat ti administrasionna nga aksion tapno makissayan ti panagrigat dagiti umili, kas iti implementasion ti Pantawid Pasada a programa ti Department of Trade and Industry ken ti Pantawid Pangkabuhayan a programa met ti Department of Social Welfare and Development.

Napartak ngarud ti Malakanyang a nangiruar iti listaan dagiti nagapuananen ti administrasion. No saan nga agtrabtrabaho ti Presidente, kunada, saan koma a nagun-od ti kangangatuananen a puntos iti stock market iti pakasaritaantayo, wenno saan koma a nasiken ti bileg ti pisostayo no maidilig kadagiti kuarta iti sabali a pagilian iti Asia.

No saan nga agtrabtrabaho ti Presidente, kunada pay, saan koma a bimmaba ti crime rate iti napalabas a dua a tawen, bimmaba ti bilang dagiti awanan iti trabaho, ken bimmaba ti importasion iti bagas. Awan koma met ti 21,800 a pagtaengan a naibunong kadagiti polis ken soldado. Saan koma met a napunduan ti modernization program ti Armed Forces of the Philippines. Ket naaramid kano ti Malakanyang daytoy iti laksid ti kaawan natawidda a pundo manipud iti napalabas nga administrasion.

Ti panangpaksiat iti korupsion ti kadakkelan a laban ni PNoy iti kaaddana iti puesto, kunada pay. Ket iti dayta a banag, saan la ketdi a nagnoynoy daytoy.

No impakatna ti noynoying, saan koma a naidarum ni dati a Presidente Gloria Macapagal Arroyo tapno sungbatanna ti adu a kaso ti korupsion iti kaaddana iti Malakanyang. Ken saan koma a natuloy ti impeachment kontra ken ni Chief Justice Renato Corona, ta patien ni PNoy a katinnulong ti Chief Justice ti dati a Presidente tapno maitarayanna dagiti ipabpabasolda kenkuana.

Imposible a Saan nga Agtrabtrabaho

Ken no adda man dina panagkuti, gapu ngata daytoy iti kaawan ti dakkel nga eskandalo wenno korupsion iti gobierno a kas iti ZTE-NBN Broadband deal ti napalabas nga administrasion wenno dagiti dadakkel a bonus a naipaay kadagiti agretiro nga opisial iti AFP ken PNP. Kuna pay ti Malakanyang a no saan a nagkuti ti Presidente, saan koma a naisardeng ti pannakaipaay ti dadakkel a bonus kadagiti ahensia ti gobierno a kas ti MWSS, PNCC ken PCSO. Saan koma met a naduktalan dagiti nagdadakkel nga utang nga imbati dagiti ahensia a kas ti NFA iti napalabas nga administrasion, ken naidarum dagiti maseknan nga opisial.

No saan nga agtrabtrabaho ti Presidente, awan koma ti panagturedna a mansarangat ti Simbaan Katoliko iti isyu iti RH Bill, ti Iglesia ni Kristo iti kaso ni Corona, ken dagiti negosiante ti tabako ken arak gapu iti panangibilinna iti panagtrabaho ti Kongreso tapno agbalinen a linteg ti Sin Tax Reform.

Kinatawaan laeng ngarud ni Bise-Presidente Jejomar Binay ti kasta a panangiladawanda iti Presidente. Ta narigat a panunoten a saan nga agtrabtrabaho ti maysa a Presidente, ta uray pay dagiti chairman laeng dagiti barangay, agtrabtrabaho pay dagitoy a kas rumbeng, anianto la ketdin ti maysa a lider ti pagilian.

Nakaala met iti kadua ni PNoy iti biang ni Senate Presidente Juan Ponce Enrile. Binalakadan ni Enrile ti Malakanyang a di rumbeng nga agbalin nga arsagid ti Presidente kadagiti kakastoy a panangperdida kenkuana, ta iti saan nga agbayag saanto met laeng a kumpet kenkuana dayta a panangbirngasda iti aramidna. Impalagip ni Enrile nga idi panawen ti Martial Law, adda dita ti panangbirngasda met kenkuana a “matador” wenno “diktador” a kas ken ni Ferdinand Marcos, ngem saanen a maaramat kenkuana dagitoy a nagan. Ita ta raraemenda ti kinaurnos ti panangidaulona ti impeachement court a kas presiding officer para iti kaso ni CJ Corona, saan la ketdi a mabalin nga ikapet pay kenkuana dagita a makadadael a birngas.

Kinapudnona, saan laeng a ti “noynoying” ti ad-adda a mangdadael iti ladawan ti Presidente. Dakkel ita a parikut ti Malakanyang ti ipabpabasolda kenkuana a mangpabpabor kadagiti tallo a K iti biagna, kaibigan (gagayyem), kaklase (kaeskuelaan), ken kabarilan (dagiti pagayamna a nahilig iti shooting a kas kenkuana). Kasta met ti panagiinnagaw iti bileg dagiti dua a paksion iti administrasionna, ti paksion dagiti kapartidona iti Liberal Party ken paksion dagiti kameng ti pamiliana ken sumagmamano a civic group. Dagitoy ti pudpudno a makadadael ti orasna nga agtrabaho a nasayaat iti Malakanyang.

Mapukaw ti Kaipapanan ti Noynoying?

Ammo ti Malakanyang a panangibabain iti Presidente ti kangrunaan a panggep dagiti militante a grupo iti panangpartuatda iti termino a noynoying. Ngem rumbeng a maanag met ni PNoy nga agballigi la ketdi ti panggep dagiti militante no pudpudpudno a “noynoying” ar-aramiden daytoy iti Malakanyang. Agtrabaho latta ngarud a sipapasnek ken sipupudno iti sinapataanna a takem, ket no pudno nga adda gapuananna, rumbeng a marikna koma met ni Angkuan daytoy iti biagna, saan ket a puro numero laeng a mabasana dagitoy ibagbagada a panagdur-as.

Ket inton malpas ngarud ti termino ni PNoy ket marisutna dagiti dadakkel a parikut ti pagilian, mabalin nga awanton ti kaipapanan ti balikas a noynoying.

(Basaen ti orihinal a bersion daytoy iti Bannawag, Abril 2, 2012.)

No comments: